سویا یکی از انواع حبوبات است و بومی جنوب شرقی آسیا می‌باشد. دانه سویا بدلیل کاربردهای بسیار آن و خاصیت خوراکی‌اش بسیار معروف می‌باشد. مواد غذایی حاصل از سویا شامل شیر سویا، توفو، سس سویا و روغن سویا می‌باشد. دانه های سویا حاوی مقادیر زیادی اسید فیتیک، آلفا لینولیک اسید و ایزوفلاون می‌باشد. تحقیقات مختلف نشان می‌دهد که دانه سویا با کاهش خطر سرطان سینه و پروستات در ازتباط است. در ادامه به بررسی خواص درمانی سویا و مضرات آن می‌پردازیم.
فواید خوردن سویا و خواص درمانی آن
سویا حاوی پروتئین، ایزوفلاون و فیبر بوده که همه این مواد برای سلامتی مفیداند. پروتئین درون سویا می‌تواند فوایدی برای بیماری های قلبی، کاهش اثرات یائسگی، کاهش وزن، ورم مفاصل، عملکرد مغز و بهبود توان در ورزش دارد. سویا ممکن است بتواند خطر سرطان سینه در زنان و سرطان پروستات در مردان را کاهش دهد. بعضی از خواص درمانی و فواید سویا شامل:
تاثیر بر کلسترول خون- تحقیقات نشان می‌دهد، اضافه کردن سویا به رژیم غذایی می‌تواند تاثیراتی بر سطح کلسترول خون داشته و کمی آنرا کاهش دهد. کاهش سطح کلسترول تا زمانیکه رژیم ادامه دارد، باقی می‌ماند.
تاثیر بر فشارخون بالا- تحقیقات نشان می‌دهد که سویا می‌تواند فشارخون را کاهش دهد، با اینحال تحقیقات بیشتری برای تعیین میزان سویای لازم برای کاهش فشارخون مورد نیاز است.
تاثیر بر یائسگی- تحقیقات نشان می‌دهد که سویا گرگرفتگی را در زنان یائسه کاهش می‌دهد. البته تحقیقات بیشتری برای نتیجه گیری در این مورد نیاز است.
تاثیر سویا بر حساسیت- معمولا شیر سویا برای کودکان حساس به شیر عادی استفاده می‌شود، با این حال تحقیقات بیشتری در این زمینه مورد نیاز است.
تاثیر سویا بر سرطان- تحقیقات محدود نشان می‌دهد که سویا می‌تواند خطر سرطان سینه، پروستات و روده بزرگ (colon) را کاهش دهد. با اینحال تحقیقات بیشتری برای اثبات تاثیر سویا بر پیشگیری از سرطان مورد نیاز است.
تاثیر سویا بر دردهای دوره‌ای پستان- تحقیقات محدودی نشان می‌دهند که سویا می‌تواند بر دردهای دوره‌ای پستان که با سیکل قاعدگی در ارتباط اند تاثیر داشته و آن را کاهش دهد. با اینحال تحقیقات بیشتری در این زمینه مورد نیاز است.
تاثیر سویا بر دیابت نوع 2- سویا ممکن است بتواند تاثیرات مفیدی بر سطح قندخون در افراد دیابتی داشته باشد. بااینحال تحقیقات بیشتری در این زمینه مورد نیاز است.
سایر مواردیکه ممکن است سویا در بهبود آنها نقشی داشته باشد اما هنوز ثابت نشده‌اند، شامل:
بهبود کیفیت ورزش
سنگ صفرا
بیماری های قلبی
التهاب
کم خونی فقر آهن
بیماری های کلیوی
سندرم متابولیک
آرتروز
عملکرد بهتر بدن در افراد میانسال
پیر شدن پوست
صدمه به نخاع
کاهش وزن
مضرات سویا و موارد منع مصرف
شویا تقریبا خوراکی مطمئن و بی خطری می‌باشد و می‌شود در رژیم غذایی بزرگسالان، کودکان و یا حتی نوزادان استفاده نمود. با اینحال:
آلرژی و حساسیت به سویا معمول بوده و اگر شما به سویا و یا سایر اعضای خانواده سویا حساسیت دارید، نمی‌بایست آن را مصرف نمایید. نشانه‌های حساسیت به سویا متفاوت بوده و می‌تواند شامل آب ریزش بینی، التهاب دستگاه گوارش و یا افت فشار ناگهانی شود.
سویا خطر خونریزی را افزایش می‌دهد و در افرادیکه داروهای رقیق کننده خون مصرف می‌کنند، یا اختلالات خونریزی دارند می‌بایست با احتیاط و کم مصرف شود.
سویا ممکن است سطح قندخون را پایین بیاورد پس افراد دیابتی و یا کسانیکه قندخون پایینی دارند باید با احتیاط آنرا مصرف کنند.
افرادیکه دچار کم خونی، فیبروز کیستیک یا اختلالات تیروئید، معده، روده، سیستم ایمنی و قلبی دارند، باید با احتیاط مصرف شود.
افراد مبتلا به نقرس بهتر است مصرف سویا را کم و محدود نمایند.
مصرف سویا در بارداری و شیردهی
سویا به عنوان جزئی از رژیم غذایی در زنان باردار و شیرده معمولا بدون اشکال می‌باشد. با اینحال از مصرف زیاد سویا در دوران بارداری و شیردهی باید خودداری نمود.