اعتراف به احساس تنها بودن می تواند کار سختی باشد، ولی از هر ۱۰ بریتانیایی، یک نفر انسان تنهایی است. این تنها مشکل سالمندان نیست: تنهایی در میان جوانان نیز رو به افزایش است. آیا ما همه محکوم به تنهایی هستیم؟
جان دان، شاعر قرن هفدهم می گوید: «هیچکس یک جزیره نیست، تنها برای خودش؛ هر کسی بخشی از یک قاره است، بخشی از کل.»
برخی به دنبال انزوا هستند، ولی عده کمی هستند که تنهایی را خود انتخاب می کنند.
آیا زندگی مدرن ما را تنهاتر می کند؟
تنهایی نه تنها ما را غمگین می کند، که برای ما مضر هم هست. تنهایی می تواند باعث کاهش اعتماد به نفس و افزایش مشکلات روانی مانند افسردگی، فشار عصبی و اضطراب شود.
مطالعات مختلف نشان می دهد که از هر ۱۰ نفر از ما یکی تنهاست، ولی یک گزارش منتشر شده بوسیله «موسسه سلامت روانی» ادعا می کند که تنهایی در میان جوانان نیز رو به افزایش است.
در همین حال تغییرات اجتماعی، مانند افزایش زندگی های تک نفره و موج اقبال به شبکه های اجتماعی در کنار افزایش سن جمعیت، در حال تغییر دادن چهره روابط انسانی است.
پس آیا می توان گفت که زندگی مدرن ما را تنهاتر می کند؟
به گفته میشل میچل، مدیر خیریه «ایج یو کی»، مردم به دلایل مختلفی احساس تنهایی می کنند، ولی معمولاً حوادث مهم زندگی نقش مهمی در آن دارند.
او می گوید: «دلیلش می تواند مشکلات سلامتی، بیماری، پول، مستقل شدن فرزندان، احساس جدایی از خانواده، دوستان و جامعه، مرگ دوستان، کمبود دسترسی به حمل و نقل، احساس بیهودگی، مشکلات کاری یا طلاق باشد. این حالت بیشتر وقتی اتفاق می افتد که افراد انگیزه و احساس مفید بودن را از دست می دهند.»
او می افزاید: «سوگواری هم مسأله مهمی است: از دست دادن همسر می تواند تأثیر واقعاً مخربی بر دید افراد نسبت به جهان داشته باشد.»
پَم که شوهر خود را چهار سال پیش از دست داده، همین احساس را دارد. او می گوید: «مردهای دیگری را می بینی که آن ها هم تنها هستند. ولی این چیزی نیست که من دنبالش هستم. دنبال چه چیزی هستم؟ من دنبال شوهرم هستم و هیچ وقت پیدایش نخواهم کرد.»
هرچند که می توان سوگواری و بیماری را اجتناب ناپذیر دانست، به نظر می رسد که جامعه مدرن احساس تنهایی را تشدید کرده است.
دکتر اندرو مک کالاک، مدیر اجرایی مؤسسه سلامت روانی، ادعا می کند که با اینکه مدارک تاریخی مبنی بر افزایش احساس تنهایی (که موضوعی انتزاعی است) وجود ندارد، نشانه های جامعه شناسانه ای در این باره وجود دارد.
او می گوید: «داده ها نشان می دهد که شبکه های اجتماعی کوچکتر شده اند و نقش خانواده در محیط اجتماعی نسبت به ۵۰ سال پیش کاهش یافته است.»
او می افزاید: «دلیلش بد یا نامهربان بودن خانواده ها نیست، بلکه فاصله جغرافیایی، مشکلات در ازدواج، افزایش مسئولیت ها و ساعات کاری، باعث آن می شود.»
آیا زندگی مدرن ما را تنهاتر می کند؟
احتمالاً پیرزن های تنها، شناخته شده ترین نوع این افراد هستند. پنجاه سال پیش، مردم تمایل بیشتری به زندگی در کنار والدین سالمندشان داشتند، ولی مسافرت و موقعیت های شغلی باعث جابه جایی و نقل مکان افراد بیشتری شده است.
سال گذشته، خیریه «دبلیو آر وی اِس» هشدار داد که بیش از ۳۶۰ هزار فرد سالمند در بریتانیا احساس تنهایی می کنند، چرا که فرزندانشان از آن ها خیلی دور هستند و «وقت نمی کنند آن ها را ببینند.»
این احساسی است که آلیس ۹۴ ساله از یورکشایر، تا قبل از پیوستن به یک برنامه حمایتی، از آن رنج می برد. او می گوید که دختر و نوه اش همیشه «خیلی سرشان شلوع است» و او شدیداً احساس انزوا می کرده است. ولی حالا اندرو ۴۴ ساله، هفته ای یک بار او را به خرید می برد.
او می گوید: «او به من احساس خواسته شدن می دهد. او واقعاً برای من ارزشمند است. بدون او از دست می روم، واقعاً می گویم!»
آیا شبکه های اجتماعی مجازی به ارتباط افراد با یکدیگر کمک می کند یا بالعکس؟
تأثیرات تنهایی محدود به احساسات نیست. مطالعات نشان می دهد که انزوای اجتماعی با افزایش میزان مرگ و میر در میان سالمندان مرتبط است و تنهایی «قاتل مخفی» سالمندان است.
آیا زندگی مدرن ما را تنهاتر می کند؟
ولی آقای مک کالاک می گوید که تنهایی از مرزهای «سنی و طبقاتی» فراتر می رود. جوانی که تازه از دبیرستان به دانشگاه رفته و پیدا کردن دوست های جدید برایش سخت است، والدین مجرد که منزوی شده اند و یا کسی که از شغل یا تحصیلات محروم است، هر سه به یک میزان در معرض این مشکل قرار دارند.
برای لوسی ۳۰ و چند ساله از بیرمنگام، طلاق (که نرخش چهار برابر ۵۰ سال پیش است) عاملی کلیدی بوده است. او می گوید: «با اینکه دور و برم پر از آدم بود، اما هیچکدام از افرادی که می شناختم در حال از سر گذراندن تجربه ای مشابه من نبود.»
رفتن به جلسات گروه درمانی به او کمک کرد تا زندگی اش را از نو بسازد، ولی او می گوید که هنوز هم وقتی که همسر سابقش آخر هفته ها دخترش را با خود می برد، او احساس پوچی می کند.
او می گوید: «زندگی شلوغ من در رفت و آمد بین کار و وقت گذراندن با فرزندم کوچکم می گذرد. وقتی ناگهان دوباره تنها می شوم، شوک بزرگی به من وارد می شود. افکار منفی به سراغم می آید و احتیاج پیدا می کنم که حواسم را از اضطراب و نگرانی ناشی از تنهایی پرت کنم.»
گفته می شود که افزایش زندگی تک نفره هم بر این موضوع تأثیر داشته است.
به گزارش «او اِن اِس» در بریتانیا و ولز، نسبت بزرگسالانی که تنها زندگی می کنند، بین سال های ۱۹۷۳ و ۲۰۱۱، تقریباً دو برابر شده و از ۹ درصد به ۱۶ درصد رسیده است.
از این ۱۶ درصد، ۲۸ درصد بین ۳۵ و ۵۴ سال سن دارند، ولی یک مطالعه نشان می دهد که افراد در سن اشتغال که تنها زندگی می کنند، خطر افسردگی را در خود (در مقایسه با کسانی که با خانواده خود زندگی می کنند) تا ۸۰ درصد افزایش می دهند.
شبکه های اجتماعی اینترنتی نیز، به خاطر کاهش دادن تماس رو در رو و منزوی تر کردن انسان ها، مورد حمله قرار گرفته اند. با این حال خانم میچل می گوید که آن ها می توانند به تماس افراد با یکدیگر نیز کمک کنند.